અસ્થિબંધન ઇજાઓ પીડાદાયક અને વ્યક્તિના રોજિંદા જીવનમાં વિક્ષેપકારક હોઈ શકે છે. ભલે તમે મચકોડ, તાણ અથવા આંસુનો અનુભવ કર્યો હોય, ઝડપી પુનઃપ્રાપ્તિ માટે અસરકારક ઉપાયો શોધવા જરૂરી છે. જ્યારે ગંભીર કેસો માટે તબીબી ધ્યાન નિર્ણાયક છે, ત્યારે ઘણી અસ્થિબંધનની ઇજાઓને અસરકારક રીતે સંચાલિત કરી શકાય છે અને ઘરે સારવાર કરી શકાય છે.
સ્થિતિ સ્થાપક પેશિઓથી બનેલા જૂથને અસ્થિબંધ કહેવામાં આવે છે. તે સાંધાઓની આજુબાજુના હાડકાંઓને જોડે છે અને તેમણે સ્થિર રાખે છે. આવી સ્થિતિમાં જો તેમાં કોઈપણ પ્રકારની તકલીફ હોય તો ઘૂંટણ વા ની સમસ્યા થાય છે. ઘૂંટણ પર ઇજા થવાથી સોજો આવી જાય છે. ઘૂંટણમાં સોજો આવી જવાથી ખુબજ દુખાવો થાય છે તેની સાથે સોજો પણ આવી શકે છે. આ માટે તમે ઘરેલુ ટિપ્સને અપનાવી શકો છો.
ઘૂંટણમાં અસ્થિબંધ ઇજા થવાથી થાય છે જેમ કે દુખાવો અને સોજાને ઘરે પણ ઠીક કરી શકાય છે. આ માટે તમારે થોડી વાતોનું ધ્યાન રાખવું પડી શકે છે. આયુર્વેદચાર્ય જણાવે છે કે, અસ્થિબંધમાં ઇજા થવા પર સોજા અને દુખાવાને દૂર કરવા માટે તમે ઘણા ઘરેલુ ઉપયોને અપનાવી શકો છો. આજે અમે આ લેખમાં ઘણા એવા ઘરેલુ ઉપાયો વિષે જણાવીશું, ચાલો જાણીએ તે ઘરેલુ ઉપાયો વિશે.
🔰આદુંના રસનો ઉપયોગ કરો : આદુંના રસથી પણ અસ્થિબંધના દુખાવાને ઓછો કરી શકાય છે. આયુર્વેદચાર્ય જણાવે છે કે આયુર્વેદમાં આદુંના રસનો ઉપયોગ ઘણા સમયથી કરવામાં આવે છે. આમાં રહેલ ઔષધિય ગુણ સોજાને દૂર કરવામાં અસર કરે છે. અસ્થિબંધમાં ઇજા થવા પર પહેલા 1 લિટર પાણી લો. હવે તેમાં 1 ચમચી આદુંનો રસ, 1 ચમચી ગ્રીન ટી, 1 ચમચી લીંબુનો રસ અને મધને ઉમેરીને ઉકાળો. હવે આ પાણીનું સેવન નિયમિત રૂપથી કરો. આમ, કરવાથી અસ્થિબંધના દુખાવાથી અને સોજાથી તરત રાહત મળે છે.
🔰ઓલિવ ઓઇલથી મસાજ કરો : અસ્થિબંધના દુખાવાથી રાહત મેળવવા માટે તમે ઓલિવ ઓઇલનો ઉપયોગ કરી શકો છો. આ માટે, તમે હથેળીમાં થોડું ઓલિવ ઓઇલ લો. હવે આનાથી તમે તમારા ઘૂંટણ પર હળવા હાથે મસાજ કરો. પછી આ સ્થાનને સુતરાઉ કાપડથી ઢાંકી દો. હવે લગભગ 20 થી 25 મિનિટ સુધી આમ જ રહેવા દો. તમે દિવસમાં 2 થી 3 વાર આ પ્રક્રિયા કરી શકો છો. આમ, કરવાથી તમને ઘણો ફાયદો થશે. ઓલિવ ઓઇલ સિવાય તમે ફુદીનાનું તેલ, આર્ણિકા અને કેમોમાઇલ ઓઇલનો ઉપયોગ કરી શકો છો. આમ, કરવાથી તમને તરત જ દુખાવાથી આરામ મળશે સાથે જ, સોજાથી પણ છુટકારો મળશે.
🔰બરફથી સેક કરો : બરફના સેક દ્વારા પણ અસ્થિબંધનો દુખાવો ઓછો કરી શકાય છે. અસ્થિબંધમાં ઇજા થવા પર થોડી જ કલાકમાં ત્યાં સોજો થવા લાગે છે. આ સોજાને દૂર કરવા માટે પ્રભાવિત સ્થાન પર બરફના ટુકડાનો સેક કરો. દર 3 થી 4 કલાકના અંતરમાં બરફનો સેક કરવાથી સોજાની સમસ્યાથી મુક્તિ મળે છે. સાથે જ તમને સોજો થઈ ગયો છે, તો આમ, કરવાથી સોજો અને દુખાવાની સમસ્યા દૂર થાય છે.
🔰દૂધ, મિશ્રી અને હળદર : અસ્થિબંધમાં ઇજા થવા પર હળદરવાળું દૂધ પીવો. આનાથી તમને દુખાવામાં અને સોજામાં આરામ મળશે. આ દૂધને તૈયાર કરવા માટે 1 ગ્લાસ નવશેકું દૂધ લો. હવે આમાં એક ચપટી હળદર પાવડર અને થોડી પીસેલી મિશ્રી નાખો અને પછી તેને મિક્સ કરીને સેવન કરો. આ દૂધનું નિયમિત સેવન કરવાથી તમારા દુખાવામાં અને સોજામાં તમને આરામ મળશે.
🔰એરડીયાનું તેલ : અસ્થિબંધમાં દુખાવો અને સોજાને દૂર કરવા માટે, તમે એરડીયાના તેલનો ઉપયોગ પણ કરી શકો છો. એરડીયાનું તેલ દુખાવો અને સોજાને દૂર કરવા માટે ખુબજ પ્રભાવી માનવામાં આવે છે. આ માટે, તમે એરડીયાનું તેલ લો. હવે આ તેલથી તમારા ગોઠણ પર મસાજ કરો. આ પછી તેને બેંડેજની મદદથી બાંધી લો. નિયમિત રૂપથી દિવસમાં 2 થી 3 વાર આ પ્રક્રિયાને અજમાવો. આમ, કરવાથી દુખાવો અને સોજા માંથી તમને આરામ મળશે.
🔰ગોઠણને આરામ આપો : ધ્યાન રાખો કે અસ્થિબંધમાં ઇજા થવા પર ગોઠણને આરામ આપવો ખુબજ જરૂરી છે. આ દરમિયાન તમારા ગોઠણ પર વધારે દબાણ ન થવું જોઇએ. કારણ કે દબાણ થવા પર અસ્થિબંધ વધારે ક્ષતિગ્રસ્ત થઈ શકે છે. તેથી ઇજા થવા પર આરામ કરો. ધ્યાન રાખો કે અસ્થિબંધ પર અન્ય માંસપેશિયો અને નસોની જેમ બ્લડ સર્ક્યુલેશન થતું નથી. તેથી ઇજા ઠીક થવામાં વધારે સમય લાગે છે. તેથી જ વધુને વધુ આરામ કરો. આરામ કરવાથી તમારા શરીરમાં રક્ત પ્રવાહ સારું રહે છે. આમ, કરવાથી તમારા ગોઠણની અસ્થિબંધ ઇજા જલ્દી ઠીક થઈ જશે.
🔰જવનું પાણી : જવના પાણીનું સેવન કરવાથી અસ્થિબંધમાં થવા વાળો દુખાવો અને સોજાથી આરામ મળે છે. આ માટે 1 લિટર પાણીમાં થોડા જવ નાખીને સારી રીતે ઉકાળી લો. હવે આ પાણીને ઠંડુ થવા દો. ઠંડુ થયા પછી તેની અંદર થોડું મધ નાખીને સેવન કરો. આમ, કરવાથી અસ્થિબંધમાં થવા વાળા દુખાવા અને સોજાથી આરામ મળે છે.
🔰દરરોજ યોગ કરો : અસ્થિબંધમાં કોઈપણ પ્રકારની સમસ્યાથી બચવા માટે નિયમિત રૂપથી યોગ કરો. ખરેખર, યોગાસન કરવાથી તમારું શરીર સ્વસ્થ રહે છે સાથે જ, અસ્થિબંધ સ્થિતિ સ્થાપક રહે છે. ઇજા થવાની શકયતા ઓછી રહે છે. અસ્થિબંધને ઇજા ન થાય તે માટે, તમે વૃક્ષાસન, બાલાસન, અર્ધ-કપોતાસન, પદ્માસન વગેરે જેવા યોગોનો આશરો લઈ શકો છો. આ તમારા ઘૂંટણને મજબૂત કરે છે. પરંતુ ધ્યાનમાં રાખો કે, જો તમે યોગ કરવાનું શરૂ કરી રહ્યા છો અને તમને યોગ કેવી રીતે કરવો તે ખબર નથી, તો ચોક્કસપણે નિષ્ણાંતની સલાહ લો.
🔰ઘૂંટણની નીચે ઓશીકું રાખો : જ્યારે તમને અસ્થિબંધનો દુખાવો હોય ત્યારે ચાલવું નહીં. જો તમે પગને વાળવા માંગો છો, તો આવી સ્થિતિમાં તમારા પગને સહેજ ઉપાડો અને ઘૂંટણની નીચે ઓશીકું મૂકી દો. ધ્યાનમાં રાખો આ કરતી વખતે તમારી સાથે કોઈ અન્ય વ્યક્તિ હોવી જરૂરી છે અથવા તો કોઈ અન્ય તમારી મદદ કરે ત્યારે જ આ કામ કરો. જેથી તમારા ઘૂંટણ પર વધારે દબાણ ન આવે.
🔰હળદર અને આદુ : હળદર અને આદુ તેમના બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો માટે પ્રખ્યાત છે, જે તેમને અસ્થિબંધનની ઇજાઓ માટે ઉત્તમ ઉપાય બનાવે છે. હળદર અને આદુને પાણીમાં ઉકાળીને ગરમ રેડવું. હળદરના સક્રિય સંયોજન, કર્ક્યુમિનને વધુ સારી રીતે શોષવા માટે એક ચપટી કાળા મરી ઉમેરો. હીલિંગ પ્રક્રિયાને વેગ આપવા અને પીડાને સરળ બનાવવા માટે દરરોજ આ મિશ્રણ પીવો.
🔰આર્નીકા સાલ્વે : આર્નીકા સાલ્વે, આર્નીકા છોડમાંથી બનાવવામાં આવે છે, તે મચકોડ અને ઉઝરડા માટે લોકપ્રિય કુદરતી ઉપાય છે. તેના બળતરા વિરોધી અને પીડાનાશક ગુણધર્મો પીડાને દૂર કરી શકે છે અને સોજો ઘટાડી શકે છે. આર્નિકા સલ્વને અસરગ્રસ્ત વિસ્તાર પર દિવસમાં થોડીવાર હળવા હાથે મસાજ કરો જેથી તેના ઉપચાર લાભોનો અનુભવ થાય.
જો તમારા અસ્થિબંધ પર વધારે દુખાવો થઈ રહ્યો છે, તો તરત જ ડોક્ટરનો સંપર્ક કરો. કારણ કે ઇજા ગંભીર હોય શકે છે, જો ઇજા વધારે ગંભીર નથી, તો ઘરેલુ ઉપાયોને અપનાવી શકો છો. આનાથી તમને ઘણો લાભ થશે. આમ તમે આ ઘરેલું ઉપચાર અપનાવીને પોતાની પીડાને ઓછી કરી શકો છો. તેમજ અસ્થિબંધની પીડા ખુબ જ અસહ્ય હોય છે આથી તેનું સમય રહેતા ઈલાજ જરૂરી છે, તે ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે.
અહીં કેટલાક પ્રશ્નો છે જે લોકો વારંવાર અસ્થિબંધનની ઇજાઓ માટે ઘરેલું ઉપાયો વિશે પૂછે છે:
🔰શું ઘરેલું ઉપચાર અસ્થિબંધનની બધી ઇજાઓ માટે કામ કરી શકે છે?
✅ હળવાથી મધ્યમ ઇજાઓ માટે ઘરેલું ઉપચાર કામ કરી શકે છે. પરંતુ જો તમને ગંભીર ઈજા થઈ હોય અથવા તમને ખાતરી ન હોય કે તે કેટલું ખરાબ છે, તો તમારે હેલ્થકેર પ્રોફેશનલ સાથે વાત કરવી જોઈએ.
🔰ઘરેલું ઉપચાર કામ કરવા માટે કેટલો સમય લે છે?
✅ તે તમારી ઈજા કેટલી ખરાબ છે અને તમારું શરીર કેટલી ઝડપથી રૂઝ આવે છે તેના પર આધાર રાખે છે. કેટલીકવાર, તમે થોડા દિવસોમાં પરિણામો જોશો. અન્ય સમયે, તે સતત સારવારમાં કેટલાક અઠવાડિયા લાગી શકે છે.
🔰શું હું એક સમયે એક કરતાં વધુ ઉપાયનો ઉપયોગ કરી શકું?
✅ હા, અલગ-અલગ ઉપાયોનો એકસાથે ઉપયોગ કરવાથી તે ઘણી વખત વધુ અસરકારક બની શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, તમે વધુ સારી રીતે હીલિંગ માટે હળદર અને આદુના રેડવાની સાથે રાઇસ થેરાપીનો પ્રયાસ કરી શકો છો.
🔰જ્યારે હું સાજો હોઉં ત્યારે શું મારે સંપૂર્ણ આરામ કરવાની જરૂર છે?
✅ હા, હીલિંગના પ્રારંભિક તબક્કા દરમિયાન આરામ કરવો મહત્વપૂર્ણ છે. ઇજાગ્રસ્ત વિસ્તારને યોગ્ય રીતે પુનઃપ્રાપ્ત થવા માટે સમય આપવા માટે તેના પર કોઈ વધારાનો તાણ ન નાખો.
🔰શું હું તબીબી સારવાર સાથે ઘરેલું ઉપચારનો ઉપયોગ કરી શકું?
✅ હા, ઘણા કિસ્સાઓમાં, ઘરેલું ઉપચાર તબીબી સારવારને પૂરક બનાવી શકે છે. પરંતુ તે સલામત અને અસરકારક છે તેની ખાતરી કરવા માટે હંમેશા તમારા આરોગ્યસંભાળ પ્રદાતા સાથે વાત કરો.
🔰અસ્થિબંધનની ઈજા માટે મારે હેલ્થકેર પ્રોવાઈડરને ક્યારે જોવું જોઈએ?
✅જો તમારી ઈજા ગંભીર હોય અને ઘણી બધી પીડા, અસ્થિરતા અથવા સ્થિરતાનું કારણ બને છે, અથવા જો તમે થોડા દિવસોની ઘરેલુ સારવાર પછી કોઈ સુધારો જોતા નથી, તો તરત જ તબીબી ધ્યાન લેવું મહત્વપૂર્ણ છે.